Cerkak Sing Nggambarake Kahanan Donya

Pahlawane Para Manungsa

Dening : Tri Setyoningsih

Tikus mati lenge yen diibaratake ing wayah kuwi nalika para manungsa ora padha metu saka omahe. Jum’at sore ngepasi aku bali pramuka udane deres ora terang-terang. Kahanan kuwi nggawe aku bingung merga yen arep ngoyos rasane eman yen seragame teles. Kanca-kancaku sing padha nggawa payung wis bisa bali lan sekolahan tansaya sepi. Aku mung bisa ngalamun shendhenan ing ngarep lawang ruang kelasku. Muga-muga enggal terang sak durunge maghrib, iku panyuwunan sing dadi pangarep-arep supaya aku bisa enggal bali.

Sekitar jam lima udane durung terang, nanging aku kudu bali supaya bapak lan ibu ora bingung. Ngadhepi adzan maghrib aku lagi tekan kreteg wetan desa lan ing kono dalan wis sepi banget dadi medeni. Aku mlayu megap-megap karo jindhelen merga kubyur seragam pramuka lan tas sak isine padha teles kabeh. Pancen abot yen tak rasakake dadi anak pembarep kuwi. Aku kudu bisa dadi pangayom kanggo kaluwarga lan adhi-adhiku. Nalika kaluwargaku ngadepi masalah, aku kudu bisa menehi panglipur dhateng ibu supaya ngolehake kasarasan gesang.

Bapakku jenenge Suyitna asli saka daerah Wleri, lan Ibuku Murtini uga asli saka daerah nggunung yaiku Dusun Pejaten Krikil. Saiki aku bareng wong tuwa lan adhi-adhiku manggon ing Dusun Pejaten Krikil. Aku sekolah ing SMA N 1 Sukorejo wis kelas XI. Adiku telu lanang siji wadon loro. Adiku lanang sing jenenge Andik namung lulusan SMP thok. Saiki dadi bocah sing mbangkakake wong tuwa. Aku uga kudu sabar ngadhepi adhiku kuwi. Merga wis angel dikandhani.

Vina lan Vani adhiku wadon iku kembar ananging saiki ora bareng sekolahe amarga nunggak kelas. Vina wis kelas IX SMP lan Vani isih kelas VIII SMP. Kabeh padha sekolah ing SMP N 1 Pageruyung. Ing sawijining dina bapak menehi pitutur marang Andik

“Ndik, saiki rak wis ora sekolah ta? Karepe bapak ya aja mung runtang-runtung ing omah wae.” Kandhane bapak alon.

“Iya pak, pancen aku durung karep kerja.” Mengkono jawabe Andik.

“Nek pancen ngono ya ora apa-apa. Namung pangarep-arepku marang kowe nang, aja nganti mbesuk dadi bocah sing ora migunani kanggo awakmu dhewe lan luwih-luwih kanggo wong liya merga ora nduwe masa depan.

“Porah pak mumpung ijik nom, aku arep ngrasakake urip bebas lan lumrah kaya bocah liyane.” Andik wiwit ketara watake.

“Iya nang iya. Apa ngene wae, saiki kowe tak pondhokake ing Jawa Timur lan ora usah mikir kepriye butuhanmu mengko tak usahakake tak sediyani saben sewulan sepisan.”

Andik wis rada gelem mikir merga iming-iming saka bapake. Aku rumangsa anak paling gedhe rasane ora lila yen bapak janji marang Andik kaya mangkono.

“Pak menapa sampun dipuntimbang kanthi leres pak janjinipun panjenengan marang Andik?” Mengkono pitakonku marang bapak nalika lungguhan ing ruang tengah kanthi adhep-adhepan ngungkurake TV.

“Porah ndhuk, bapak tak usaha sak kuwate donya iku bisa digoleki sing penting adhimu kae dadi bocah sing bener. Bapak ora seneng yen Andik gaweyane gitaran ing prapatan bareng kanca-kancane kuwi wong tuwane ora bisa ndhidhik wae.”

“Nggih sampun menawi makaten keputusan saking bapak, mugi-mugi tansah dipunridhai dening Gusti Allah Pak. Amin.” Aku lan Bapak ndonga bareng muga-muga sawise Andik merguru sinau agama ing Pondok Pesantren Jawa Timur kana sipate dadi luwih apik lan sopan marang wong tuwa.

Lanang wadon iku pancen beda. Sak mbeler-mbelere bocah wadon mesthi ora kaya bocah lanang. Vina lan Vani alhamdulillah manut marang wong tuwa, yen dikandhani uga bisa ditata. Nanging Vani minangka anak sing metune keri dhewe lan digemateni dening ibu malah dadi rada nakal. Dheweke uga isih mbok-mboken lan durung gelem mandiri. Senenge nangis karo guling nalika njaluk duwit ora diwenehi. Andik bisa dadi bocah sing kaya ngana sipate ya merga kerusak dening kanca-kancane. Kabeh iku merga srawung lan kumpule marang kanca-kancane saben dina, mula jaman saiki kudu bener-bener bisa milih kanca sing kena dijak bareng kanggo tumindak becik.

Lumrahe sipate ibu iku nalika ngadhepi masalah biyasane gampang emosi, nanging ibuku ora mengkono. Dheweke luwih kerep ngangkluh karo bapak tinimbang melu perkara sing bakal dadi lara pikir. Bapak lan ibuk padha-padha sabar nalika ngadhepi masalah luwih-luwih perkara anak. Manungsa namung bisa usaha lan sabar merga dalan urip wis ana sing ngatur. Saiki kepriye carane usaha kanggo nyenengake wong tuwaku, sabisa-bisane aku arep nggawe bangga wong tuwaku. Anak ora bakal bisa ngganti jasane wong tuwa, sing dikarepake namung sipat becike anak marang tuwa lan wong liyan. Disekolahake supaya bisa ngerti  ilmu pendidikan umum lan mbentuk karakter sing apik saengga bisa migunani kanggo wong tuwa, agama, lan bangsa.

Telung wulan lawase Andik ngaji ing Pondhok Jawa Timur. Dheweke sabenere ora krasan nalika ngomong marang aku. Nanging saiki wis rada sadar lan ngakoni salahe. Saiki uga sregep sholate lan sopan marang bapak uga ibu. Iku salah siji carane bapak kanggo Andik supaya bisa ngadohake saka srawungane sing tumindake ora becik.

“Nang kepriye rasane urip adoh saka wong tuwa?” Pitakone bapak marang Andik

“Hee.., pripun nggih pak, bingung kados tiyang ical kemawon menawi.” Jawabane Andik sumeh

“Hahaha.., ya ora apa-apa nang bapakmu iki bisa ngerteni. Ananging rak ya krasan ta?”

“Nggih pak alhamdulillah.”

“Bapak lan ibu seneng weruh kowe bisa ngaji saiki, ilat karo kupingmu ya saiki wis bener lumrah kaya sak mesthine, ora kok di pasangi tindhik kaya wong wadon wae.” Bapak ngajak Andik gluwehan

“Lhah bapak nggih kados makaten, hehehee...” Andik gemuyu marang bapake

Kebenaran aku krungu nalika Andik lan bapak lagi omong-omongan ing ngarep omah kuwi wis krasa anget ing kuping. Rasane kemrenyes ati iki sing ditambah weruh gemuyune ibu kanggo aku nandhakake yen dheweke lagi ngrasakake seneng.

Mangkono kuwi mau pungkasane crita cekak sing bisa tak tulis. Njupuk saka pengalaman ing sekitarku wae ora adoh-adoh. Arep kaya apa dadine anak iku saka usahane wong tuwa. Sabar lan ikhtiar sawise usaha dhisik. Aja gampang nyerah marang keadaan urip sing kaya apa wae. Diibaratake ngopeni wit jagung utawa pari sing ambruk merga kenang angin. Wit jagung utawa pari iku aja enggal ditugel wae utawa di bedhol, ananging diusahani, ditirakati kepriye carane supaya bisa tetep urip. Lhah, kuwi gambarane wong tuwa sing lagi ngopeni anak supaya bisa guna ing uripe. Sawise usaha, sabar lan ikhtiar yen mengkone anak kuwi dadi bocah sing kaya apa wis kabeh diserahake marang Gusti Allah amarga wis ana dalane dhewe.