Kawruh Basa Jawa

SEJARAH GAMELAN JAWA

Gamelan Jawa iku sawijining utawa corak gamelan kabudayan Jawa

Sing urip ing tlatah Yogyakarta uga Jawa Tengah lan sabageyan Jawa Wetan. Gamelan saged dingge ngiringgi mawarni-warni Kesenian Tradisional kayata dingge ngiringi Pagelaran Wayang, Kethoprak, Jathilan lan kesenian tradisional liyanipun. Musik Gamelan Jawa iki beda karo musik gamelan saka dhaerah liya, yen musik gamelan Jawa lumrahenduwe nada luwih lembut, lembut lan nganggo laya luwih alon, beda karo musik Gamelan Bali ingkang layane luwih cepet, uga musik gamelan sundha ingkang rasa musikke “nglaras” banget (mendayu-dayu) lan didominasi swara suling.

Gamelan Jawa iku ndue nada-nada pentatonis. Gamelan Jawa iku nduweni 2 laras yaiku: Laras Slendro lan Laras pelog, Laras Slendro nduweni urutan nada-nada 123567, menawi Laras Pelog nduweni nada-nada 123456. Gamelan Jawa ndue aturan-aturang ingkang wis pakem, antarane katata saka pirang-pirang rambahan utawa puteran utawa pathet utawa jero cetheking swara, uga ana aturan sampek utawa cepet rendhete laku sing wis pakem, uga ana batesan-batesan Gongan lan melodine wis diatur nig bageyang-bageyan sing saben-saben ketata saka 4 nada (gatra). Saben-saben piranti ndue fungsi dewe-dewe sing nuntun swara yaiku rebab, sing nunutn irama diarani kendhang.

Arane pemain sing nabuh gamelan iku diarani pengrawit, panayagan utawa nayagautama wiyogo, sing nembang priya diarani wira-swara, sing wanita arane pesinden utawa swarawati. Wonten ing jaman modern iki, Gamelan menika kadang kala mboten dados remenipun para mudha. Kathah para mudha ingkang mboten mangertos babagan gamelan amargi para mudha wonten ing kasunyatan luwih kulina weruh utawa nyekel alat musik modern kayata Gitar, Bass, Piano, Drum, Biola lan sakpanunggalanipun, tinimbang nyekel utawa main alat musik Gamelan. Para mudha mboten gumyak pengen bisa maen Gamelan, mbokmenawi Gamelan ing pikiran paramudha yaiku alat musik ingkang ndadekke deweke katrok, cupu, lan ketinggalan jaman. Sedaya iku kleru Gaemlan iku salahsetunggal alat musik ingkang kedhah diremeni uga dimangerteni tumrap sedaya tiyang, Gamelan iku alat musik khas Jawa uga warisan budaya Indonesia.

Tumrap para mudha kedah njaga gamelan caranipun inggih punika nyinauni lan mboten nduwe pepanggih menawi Gamelan iku alat musik sing namung dimainke tiyang tua. Mboh kenging menapa Gamelan mboten dadi tresnane para mudha, apa amarga maenke Gamelan angel lang njlimet, sedaya iku butuh usaha lan kemauan. Menawi kita sampun usaha temenan pengen maenke Gamelan, kita bakal bisa.
Ing jaman saiki? Kenapa mboten? Menawi ing Daerah istimewa Yogyakarta, sekolah-sekolah saka SD-SMP-SMA-SMK mangarsani alat musik tradisional inggih punika Gamelan. Mboten namun alat musik modern kemawon ingkang diajarken Bapak Ibu Guru. Saka mriku para siswa uga angsal ilmu saka alat musik Gamelan lan suwe-suwe para siswa bakal tresna marang Gamelan. Menawa mboten nggih kita tumrap para muda nggih saged mara wonten ing Sanggar-Sanggar karawitan wonten ing Yogyakarta, ten Kulon Progo nggih wonten kayata Sanggar Singklon sing nduwe Pak Jaka.

Aja nganti alat musik Gamelan ical saking pikirane para mudha lan sedaya tiyang Indonesia, kita mboten ampun kegiles karo alat musik modern ing jaman sakniki. Kita kedhah bangga marang Gamelan land kedhah ngelestarikaken Gamelan. Aja nganti negara liya ngrebut alat musik gamelan. Kita kedhah matenken menawi Gamelan iku warisan nenenk moyang Indonesia, kula kadah pemanggih menawi gamelan saged diakui wonten ing Mancaegara. Iki lho Kabudayan Indonesia mliginipun kabudayan Jawa?

Sumber : http://royadhitama.wordpress.com/2013/11/23/artikel-bahasa-jawa-gamelan-jawa-kabudayan-jawa-dening-royadhitama/